Üye Ol / Giriş yap


Tarih

ATATÜRK VE TARSUS-2

ALİ İHSAN ÖKTEN 01.04.2020

Atatürk’ün Tarsus Ziyaretleri ve Atatürk Orman Çiftliği Neden Tarsus’a Kurulamadı

Mustafa Kemal ve eşi Latife Hanım, 20 Ocak 1925 tarihinde Tarsus'u ikinci kez ziyaret ettiler. 20 - 27 Ocak 1925 tarihleri arasında Tarsus ve Mersin'de bir hafta kalan Mustafa Kemal'in yanında 2. Ordu Müfettişi Fahrettin (Altay) Bey, Bayındırlık Bakanı Fevzi (Pirinççi zade), Tarım Bakanı Zekai (Apaydın) Bey, bazı milletvekilleri ve yaverler vardır. Mustafa Kemal o günlerde Ankara Orman Çiftliği'nden ayrı olarak güneyde de bir örnek çiftlik kurmak ister.

Resim-1:Atatürk Tarsus’ta

Tarsus'ta Berdan Irmağı'na yakın bir alanda Mustafa Kemal'e o yıllarda İçel Milletvekili olan Niyazi (Ramazanoğlu) Bey tarafından Atatürk Orman Çiftliği yapabileceği bir alan gösterilir. Tarsus Çayı'nın taşkın alanı içinde olan bu hazine arazisini Atatürk beğenmez. Taşkın alanı dışında kalan diğer hazine arazisinin ise Niyazi Bey tarafından satın alındığını öğrendiği zaman da sinirlenerek, eski Tarım Bakanı Zekai (Apaydın) Bey'in tavsiyesi ile Silifke'nin Tekir Köyü'ndeki boş hazine arazisine çiftliğin kurulmasına karar verir.

Tarsus'a ikinci gelişinde Atatürk Orman Çiftliği'nin Tarsus'ta kurulması fırsatını kaçıran Tarsuslulara Atatürk'ün bir başka güzel anısı kalmıştır. Tarsus'ta kaldığı evde, Tarsuslularla birlikte iken eşi Latife Hanım'a verdiği bir işaretle Latife Hanım harekete geçer. Latife Hanım, Atatürk'ün işareti üzerine giysilerini değiştirerek salonda bulunan Tarsusluların huzuruna çıkar. Başörtüsü olmayan, sade ve çağdaş bir giysi ile Atatürk'ün yanına oturan Latife Hanım'a Tarsuslular parıldayan gözlerle bakarken Atatürk'ün;

“Bu değişik kıyafeti nasıl buldunuz?” sorusuna Tarsuslular;

“Çok güzel Paşam!” cevabını verirler. Tarih boyunca konumu gereği pek tutucu davranmayan, devamlı yenilikten yana olan Tarsuslular, böylesine modern ve çağdaş anlayışta bir giysiyi takdirle, sevinçle karşılamışlardır.

Atatürk Tarsuslulara;

“Türk kadını bundan sonra bu kıyafeti giyecektir.” der.

Aynı toplantıda erkeklerin şapka giymesiyle ilgili fikirler de tartışılır ve benimsenir.

Resim-2: Atatürk Latife Hanımla Tarsus Şelalesi’nde

Mustafa Kemal Tarsus'a üçüncü kez 10 Mayıs 1926 günü gelir. Beraberinde Sabiha (Gökçen), Rukiye ve Zehra adındaki manevi kızları, Özel Kalem Müdürü Hasan Rıza (Soyak), Genel Sekreteri Tevfik (Bıyıklıoğlu) ve Başyaveri Rusihi vardır. 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandığı için eşi Latife Hanım bu gezide yoktur. Tarsus'ta fazla kalmayan Ulu Önder Mersin'de üç gün dinlendikten sonra, Ertuğrul yatına binerek Taşucu'na, oradan da Silifke'nin Tekir Köyü'ndeki Atatürk Orman Çiftliği'ne inceleme yapmak üzere gider.

Resim-3:Gazi Mustafa Kemal Paşa, Tarsus'ta Çağlayan Bahçesi’nde Latife Hanım'la birlikte.

Hatay sorununa büyük önem veren ve bu konu ile ilgili çalışmalar için güneye gelen Atatürk 19 Kasım 1937 tarihindeki gezisinde dördüncü kez Tarsus'a uğrar. Yanında Başbakan Celal Bayar, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya ve bazı milletvekilleri bulunur. Tarsus Parkı'nı çok seven Atatürk, burada havuz başında uzun süre dinlenir.

Resim-4:Atatürk Tarsus Parkı’nda

Hatay davasıyla ilgili görüşmelerine ağırlık vermek için 20 Mayıs 1938 günü Mersin'e gelen Atatürk, 23 Mayıs 1938 günü, saat 12:30'da trenle hareket ederek, Tarsus'a son ziyaretini yapar. Ulu Önder Atatürk'ü Kaymakam Mehmet Ali Oran, Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur, Garnizon Komutanı ve Belediye Meclis üyeleri ile Tarsus'un tanınmış kişileri karşılar. Tarsus Parkı'nda yarım saate yakın halkla yapılan görüşme sanki bir veda ziyareti havasında geçer. Gazi, buradaki kısa görüşmeden sonra trene binerek Adana'ya geçer.

Cumhuriyetin kuruluşunun 15. yıldönümünde Tarsus Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur Bey'in Ankara'ya, Atatürk'e çektiği kutlama telgrafına cevaben Gazi'nin çektiği telgraf şöyledir;

Size de kutlu olsun. K. Atatürk”

Resim-5: Atatürk’ün Tarsus Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur Bey'e çektiği telgraf

 

NOT: Bu yazıda Hikmet Öz’ün Atatürk Tarsus’ta isimli kitabından yazarın izni ile yararlanılmıştır.

KAYNAKLAR

1-Hikmet Öz. Atatürk Tarsus’ta. Özgür Ofset, 2013

2-http://tarsus.gov.tr/ataturk-ve-tarsus

3-https://isteataturk.com/Kronolojik/Tarih/1923/3/18/Gazi-Mustafa-Kemal-Pasa-Tarsus-ta-Caglayan-Bahcesinde-Latife-Hanim-la-birlikte-18031923/4

4-https://www.google.com.tr/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fwww.tarsusakdeniz.com %2Fgaleri-ataturk-tarsus-ulu-camide

ALİ İHSAN ÖKTEN

 

 

 

 

 

4733
Yorum yap
ALİ İHSAN ÖKTEN
Diğer yazıları
SHAKESPEARE’NİN TARSUS’U 08.10.2018 tarihinde yayınlandı ve 40183 kez okundu.
KLEOPATRA KAPISI: TARİHİN EN ROMANTİK KAPISI 13.12.2018 tarihinde yayınlandı ve 11920 kez okundu.
TARSUS’TA DOĞUP DÜNYAYA YAYILAN GİZEMLİ DİN: MİTRAS GİZEMCİLİĞİ 21.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 37209 kez okundu.
ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE DÜNYANIN EN GÜÇLÜ ÜNİVERSİTESİ: TARSUS ÜNİVERSİTESİ 14.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 7642 kez okundu.
ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE KİLİKYA’NIN İKİ BAŞKENTİ; TARSUS VE ANAVARZA 05.03.2019 tarihinde yayınlandı ve 10219 kez okundu.
EVLİYA ÇELEBİ’NİN TARSUS’U 02.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 7986 kez okundu.
YÜZBAŞI SELAHATTİN’İN TARSUS’U 26.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 4038 kez okundu.
SABAHATTİN ALİ’NİN İZİNDEN SİNOP CEZAEVİ 28.05.2019 tarihinde yayınlandı ve 25713 kez okundu.
AZİZ PAVLUS’UN TARSUSLU OLMASI BİR TESADÜF DEĞİLDİ / SAINT PAUL'S BEING FROM TARSUS WAS NOT A CHANCE 04.07.2019 tarihinde yayınlandı ve 10642 kez okundu.
TARSUS’UN ASTROLOJİK ÖNEMİ 09.08.2019 tarihinde yayınlandı ve 5854 kez okundu.
KUM ZAMBAĞI: SOYU TÜKENMEDEN GÖRMENİZ GEREKEN BİR BİTKİ 03.09.2019 tarihinde yayınlandı ve 5438 kez okundu.
MİTOLOJİDEN GÜNÜMÜZE TARSUS ADI NEREDEN GELMEKTEDİR? ORIGINS OF THE NAME TARSUS FROM MYTHOLOGY TO THE PRESENT DAY 10.10.2019 tarihinde yayınlandı ve 16470 kez okundu.
HELSİNKİ VE SONBAHAR 09.11.2019 tarihinde yayınlandı ve 6929 kez okundu.
STOACILIK FELSEFESİNDE TARSUS’UN YERİ - SIGNIFICANCE OF TARSUS IN STOIC PHILOSOPHY 15.12.2019 tarihinde yayınlandı ve 5643 kez okundu.
AMİN MAALOUF’UN ÇUKUROVASI 19.01.2020 tarihinde yayınlandı ve 7306 kez okundu.
ATATÜRK VE TARSUS 21.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 15574 kez okundu.
ANTAKYA MÜZE OTEL: HEM MÜZE HEM OTEL 13.06.2020 tarihinde yayınlandı ve 15330 kez okundu.
DÜNYANIN İLK COĞRAFYACISI STRABON’UN TARSUS’U 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 8512 kez okundu.
PİRİ REİS’İN KİTAB-I BAHRİYE İSİMLİ ESERİNDE ÇUKUROVA HARİTASI VE TARSUS 26.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 5072 kez okundu.
TARSUSLULAR ANTİK ROMA DÖNEMİN DE BİLE YAYLALARA ÇIKARDI 14.02.2021 tarihinde yayınlandı ve 3647 kez okundu.
ANTİK ROMA DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE TARSUS’TA SITMA, RHEGMA GÖLÜ VE KARABUCAK ORMANI 23.03.2021 tarihinde yayınlandı ve 4743 kez okundu.
TARİHTEN KAYBOLAN TARSUS KALESİ 15.05.2021 tarihinde yayınlandı ve 5212 kez okundu.
BİZANS İMPARATORU JUSTİNİANUS’TAN GÜNÜMÜZE, YAPAYLIKTAN DOĞALLIĞA TARSUS ŞELALESİ 21.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 3738 kez okundu.
YANGINDAN SONRA… ALADAĞLAR KARADAĞLAR OLDU… 08.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 2744 kez okundu.
BIR DENIZ KIZI EFSANESI; MARPESSA 14.09.2021 tarihinde yayınlandı ve 9223 kez okundu.
MİTOLOJİK KYDNOS IRMAĞINDAN TÜRKİYE’DE İLK ELEKTRİK SANTRALININ KURULDUĞU BUGÜNKÜ BERDAN NEHRİ VEYA TARSUS ÇAYINA 17.11.2021 tarihinde yayınlandı ve 4064 kez okundu.
ANTİK ÇAĞDA KİLİKYA VE TARSUS’TA PARFÜM 03.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 1901 kez okundu.
TARSUS KİTABESİ: DÜNYANIN EN ESKİ ÖZGÜRLÜK YAZITI 23.04.2022 tarihinde yayınlandı ve 3248 kez okundu.


ALİ İHSAN ÖKTEN
Diğer yazıları
SHAKESPEARE’NİN TARSUS’U 08.10.2018 tarihinde yayınlandı ve 40183 kez okundu.
KLEOPATRA KAPISI: TARİHİN EN ROMANTİK KAPISI 13.12.2018 tarihinde yayınlandı ve 11920 kez okundu.
TARSUS’TA DOĞUP DÜNYAYA YAYILAN GİZEMLİ DİN: MİTRAS GİZEMCİLİĞİ 21.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 37209 kez okundu.
ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE DÜNYANIN EN GÜÇLÜ ÜNİVERSİTESİ: TARSUS ÜNİVERSİTESİ 14.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 7642 kez okundu.
ROMA İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE KİLİKYA’NIN İKİ BAŞKENTİ; TARSUS VE ANAVARZA 05.03.2019 tarihinde yayınlandı ve 10219 kez okundu.
EVLİYA ÇELEBİ’NİN TARSUS’U 02.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 7986 kez okundu.
YÜZBAŞI SELAHATTİN’İN TARSUS’U 26.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 4038 kez okundu.
SABAHATTİN ALİ’NİN İZİNDEN SİNOP CEZAEVİ 28.05.2019 tarihinde yayınlandı ve 25713 kez okundu.
AZİZ PAVLUS’UN TARSUSLU OLMASI BİR TESADÜF DEĞİLDİ / SAINT PAUL'S BEING FROM TARSUS WAS NOT A CHANCE 04.07.2019 tarihinde yayınlandı ve 10642 kez okundu.
TARSUS’UN ASTROLOJİK ÖNEMİ 09.08.2019 tarihinde yayınlandı ve 5854 kez okundu.
KUM ZAMBAĞI: SOYU TÜKENMEDEN GÖRMENİZ GEREKEN BİR BİTKİ 03.09.2019 tarihinde yayınlandı ve 5438 kez okundu.
MİTOLOJİDEN GÜNÜMÜZE TARSUS ADI NEREDEN GELMEKTEDİR? ORIGINS OF THE NAME TARSUS FROM MYTHOLOGY TO THE PRESENT DAY 10.10.2019 tarihinde yayınlandı ve 16470 kez okundu.
HELSİNKİ VE SONBAHAR 09.11.2019 tarihinde yayınlandı ve 6929 kez okundu.
STOACILIK FELSEFESİNDE TARSUS’UN YERİ - SIGNIFICANCE OF TARSUS IN STOIC PHILOSOPHY 15.12.2019 tarihinde yayınlandı ve 5643 kez okundu.
AMİN MAALOUF’UN ÇUKUROVASI 19.01.2020 tarihinde yayınlandı ve 7306 kez okundu.
ATATÜRK VE TARSUS 21.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 15574 kez okundu.
ANTAKYA MÜZE OTEL: HEM MÜZE HEM OTEL 13.06.2020 tarihinde yayınlandı ve 15330 kez okundu.
DÜNYANIN İLK COĞRAFYACISI STRABON’UN TARSUS’U 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 8512 kez okundu.
PİRİ REİS’İN KİTAB-I BAHRİYE İSİMLİ ESERİNDE ÇUKUROVA HARİTASI VE TARSUS 26.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 5072 kez okundu.
TARSUSLULAR ANTİK ROMA DÖNEMİN DE BİLE YAYLALARA ÇIKARDI 14.02.2021 tarihinde yayınlandı ve 3647 kez okundu.
ANTİK ROMA DÖNEMİNDEN GÜNÜMÜZE TARSUS’TA SITMA, RHEGMA GÖLÜ VE KARABUCAK ORMANI 23.03.2021 tarihinde yayınlandı ve 4743 kez okundu.
TARİHTEN KAYBOLAN TARSUS KALESİ 15.05.2021 tarihinde yayınlandı ve 5212 kez okundu.
BİZANS İMPARATORU JUSTİNİANUS’TAN GÜNÜMÜZE, YAPAYLIKTAN DOĞALLIĞA TARSUS ŞELALESİ 21.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 3738 kez okundu.
YANGINDAN SONRA… ALADAĞLAR KARADAĞLAR OLDU… 08.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 2744 kez okundu.
BIR DENIZ KIZI EFSANESI; MARPESSA 14.09.2021 tarihinde yayınlandı ve 9223 kez okundu.
MİTOLOJİK KYDNOS IRMAĞINDAN TÜRKİYE’DE İLK ELEKTRİK SANTRALININ KURULDUĞU BUGÜNKÜ BERDAN NEHRİ VEYA TARSUS ÇAYINA 17.11.2021 tarihinde yayınlandı ve 4064 kez okundu.
ANTİK ÇAĞDA KİLİKYA VE TARSUS’TA PARFÜM 03.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 1901 kez okundu.
TARSUS KİTABESİ: DÜNYANIN EN ESKİ ÖZGÜRLÜK YAZITI 23.04.2022 tarihinde yayınlandı ve 3248 kez okundu.