ATATÜRK VE TARSUS-2
01.04.2020Atatürk’ün Tarsus Ziyaretleri ve Atatürk Orman Çiftliği Neden Tarsus’a Kurulamadı
Mustafa Kemal ve eşi Latife Hanım, 20 Ocak 1925 tarihinde Tarsus'u ikinci kez ziyaret ettiler. 20 - 27 Ocak 1925 tarihleri arasında Tarsus ve Mersin'de bir hafta kalan Mustafa Kemal'in yanında 2. Ordu Müfettişi Fahrettin (Altay) Bey, Bayındırlık Bakanı Fevzi (Pirinççi zade), Tarım Bakanı Zekai (Apaydın) Bey, bazı milletvekilleri ve yaverler vardır. Mustafa Kemal o günlerde Ankara Orman Çiftliği'nden ayrı olarak güneyde de bir örnek çiftlik kurmak ister.
Resim-1:Atatürk Tarsus’ta
Tarsus'ta Berdan Irmağı'na yakın bir alanda Mustafa Kemal'e o yıllarda İçel Milletvekili olan Niyazi (Ramazanoğlu) Bey tarafından Atatürk Orman Çiftliği yapabileceği bir alan gösterilir. Tarsus Çayı'nın taşkın alanı içinde olan bu hazine arazisini Atatürk beğenmez. Taşkın alanı dışında kalan diğer hazine arazisinin ise Niyazi Bey tarafından satın alındığını öğrendiği zaman da sinirlenerek, eski Tarım Bakanı Zekai (Apaydın) Bey'in tavsiyesi ile Silifke'nin Tekir Köyü'ndeki boş hazine arazisine çiftliğin kurulmasına karar verir.
Tarsus'a ikinci gelişinde Atatürk Orman Çiftliği'nin Tarsus'ta kurulması fırsatını kaçıran Tarsuslulara Atatürk'ün bir başka güzel anısı kalmıştır. Tarsus'ta kaldığı evde, Tarsuslularla birlikte iken eşi Latife Hanım'a verdiği bir işaretle Latife Hanım harekete geçer. Latife Hanım, Atatürk'ün işareti üzerine giysilerini değiştirerek salonda bulunan Tarsusluların huzuruna çıkar. Başörtüsü olmayan, sade ve çağdaş bir giysi ile Atatürk'ün yanına oturan Latife Hanım'a Tarsuslular parıldayan gözlerle bakarken Atatürk'ün;
“Bu değişik kıyafeti nasıl buldunuz?” sorusuna Tarsuslular;
“Çok güzel Paşam!” cevabını verirler. Tarih boyunca konumu gereği pek tutucu davranmayan, devamlı yenilikten yana olan Tarsuslular, böylesine modern ve çağdaş anlayışta bir giysiyi takdirle, sevinçle karşılamışlardır.
Atatürk Tarsuslulara;
“Türk kadını bundan sonra bu kıyafeti giyecektir.” der.
Aynı toplantıda erkeklerin şapka giymesiyle ilgili fikirler de tartışılır ve benimsenir.
Resim-2: Atatürk Latife Hanımla Tarsus Şelalesi’nde
Mustafa Kemal Tarsus'a üçüncü kez 10 Mayıs 1926 günü gelir. Beraberinde Sabiha (Gökçen), Rukiye ve Zehra adındaki manevi kızları, Özel Kalem Müdürü Hasan Rıza (Soyak), Genel Sekreteri Tevfik (Bıyıklıoğlu) ve Başyaveri Rusihi vardır. 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandığı için eşi Latife Hanım bu gezide yoktur. Tarsus'ta fazla kalmayan Ulu Önder Mersin'de üç gün dinlendikten sonra, Ertuğrul yatına binerek Taşucu'na, oradan da Silifke'nin Tekir Köyü'ndeki Atatürk Orman Çiftliği'ne inceleme yapmak üzere gider.
Resim-3:Gazi Mustafa Kemal Paşa, Tarsus'ta Çağlayan Bahçesi’nde Latife Hanım'la birlikte.
Hatay sorununa büyük önem veren ve bu konu ile ilgili çalışmalar için güneye gelen Atatürk 19 Kasım 1937 tarihindeki gezisinde dördüncü kez Tarsus'a uğrar. Yanında Başbakan Celal Bayar, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya ve bazı milletvekilleri bulunur. Tarsus Parkı'nı çok seven Atatürk, burada havuz başında uzun süre dinlenir.
Resim-4:Atatürk Tarsus Parkı’nda
Hatay davasıyla ilgili görüşmelerine ağırlık vermek için 20 Mayıs 1938 günü Mersin'e gelen Atatürk, 23 Mayıs 1938 günü, saat 12:30'da trenle hareket ederek, Tarsus'a son ziyaretini yapar. Ulu Önder Atatürk'ü Kaymakam Mehmet Ali Oran, Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur, Garnizon Komutanı ve Belediye Meclis üyeleri ile Tarsus'un tanınmış kişileri karşılar. Tarsus Parkı'nda yarım saate yakın halkla yapılan görüşme sanki bir veda ziyareti havasında geçer. Gazi, buradaki kısa görüşmeden sonra trene binerek Adana'ya geçer.
Cumhuriyetin kuruluşunun 15. yıldönümünde Tarsus Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur Bey'in Ankara'ya, Atatürk'e çektiği kutlama telgrafına cevaben Gazi'nin çektiği telgraf şöyledir;
“Size de kutlu olsun. K. Atatürk”
Resim-5: Atatürk’ün Tarsus Belediye Başkanı Muvaffak Ziya Uygur Bey'e çektiği telgraf
NOT: Bu yazıda Hikmet Öz’ün Atatürk Tarsus’ta isimli kitabından yazarın izni ile yararlanılmıştır.
KAYNAKLAR
1-Hikmet Öz. Atatürk Tarsus’ta. Özgür Ofset, 2013
2-http://tarsus.gov.tr/ataturk-ve-tarsus
ALİ İHSAN ÖKTEN
5396
SHAKESPEARE’NİN TARSUS’U
08.10.2018 tarihinde yayınlandı ve 46431 kez okundu.
Yorum yap