Üye Ol / Giriş yap


Gezi

TERKEDİLMİŞ KARTAL YUVASI: LÜBBEY

MEHMET CENGİZ TÜMER 06.02.2022

Ailecek İzmir Ödemiş’liyiz. Gerçi ben İzmir’de doğdum büyüdüm ama bütün yaz tatillerim Ödemiş’te anneanne ve dedemin yanında geçti. Lakin o gün sosyal medyada paylaşılan bir videoya kadar haberim yoktu Lübbey’den. Lübbey’le ilgili uluslararası ödül almış bir videoydu izlediğim. Artık  Lübbey’i görmek farz olmuştu. Bir sonbahar günü EFSA fotoğraf derneğinin organizasyonunda gittim Lübbey’e. Döne döne tırmandık yolu ve yolun sağında vadinin içine bir yarım ada gibi uzanmış, üzeri terkedilmiş taş evlerle dolu Lübbey’de yol kenarında indik aracımızdan.

Yol kenarındaki taş eve sırtını vermiş, ılık sonbahar güneşinde güneşlenip sohbet eden iki köylü teyzem karşıladı bizi. Onları selamlayıp hal hatır sorduktan sonra yıkık taş evlerin arasında bir eşeğin geçebileceği genişlikteki sokaklara vurduk kendimizi. Her yanımız terk edilmişliğin hüznüyle dolu.

İzmir'in Ödemiş ilçesinde göçler nedeniyle nüfusu 5'e düşen ve "hayalet köy" olarak anılan Lübbey köyü, özgün mimari özelliklere sahip yapıları ve eşsiz doğasıyla karşılıyor bizi. Köyü cinler bastı ve terk edildi diye çekilen bir Youtube videosu yüzünden ortada dolaşan bir bilgi kirliliği var. İşin doğrusu ise şöyle; ilk göç 1980’lerde başlamış. Köylünün burayı terk etme gerekçesi elektriğin yaylaya önce gelmesi ve buranın engebeli bir arazi üzerine kurulmuş olmasıymış. Hal böyle olunca köylüler birer birer yaylaya ve merkeze taşınmış.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından kentsel SİT alanı ilan edilen ve 44 sivil mimari örneği ile 4 anıtsal yapı bulunan Lübbey'in yürütülecek çalışmalarla cazibe merkezi olması hedefleniyor.

LÜBBEY Köyü Ödemiş ilçesine yaklaşık 18 km mesafede. Ödemiş'ten çıktıktan sonra Yeniköy yolunu izleyerek Bebekler, Derebebekler ve Üzümlü köylerini geçtikten sonra yaklaşık 13 km sonra doğanın ortasında çok ilginç taş evler bizi karşılıyor. Bozdağ’ın sırtlarında derin bir vadi içinde kartal yuvası gibi bir tepenin üzerine kurulmuş Lübbey, evlerin dış yüzlerinde fazla kapı pencere olmaması nedeniyle bir ortaçağ kalesi gibi karşımızda duruyor. Tam da şair Plinius'un " The People in Middle of Tmolus" kitabında söz ettiği Mezotimolitai'nin olduğu yerde.

Evler ana kaya üzerine taş, kerpiç ve çamur sıva ile yapılmış.

Kuruluşunun Bizans yıllarına dek uzandığı söyleniyor. 1976 yılında, Profesör Clive Foss bu bölgeye geldi ve Lübbey çevresinde uzun süren araştırma yaptı, Bizans sikke ve mezar taşları buldu. Bunları "Explorationsin Mount Thmolus" kitabında yayınladı. Köy, Hipaipa'dan geçen Sart'tan Ayasuluk'a ( Bugünkü Selçuk ilçesi ) uzanan İpek Yolu’nun iki kolundan birinin üzerinde bulunuyor. Konumu itibariyle doğal bir kale görünümündeki köy, bu yolu kontrol altında tutuyor.

Osmanlılardan önce Aydınoğulları Beyliğinin kontrolündeki köy, Beyliğin doğu kapısı görevini görüyor. Osmanlı Devleti kurulduktan sonra yaklaşık yüz yıl İzmir'den Muğla'ya kadar bir alanı ve Ege Denizini kontrol eden bu beyliği alamıyor. 1360 yıllarında Aydınoğlu Mehmet Beyin ölümünden sonra oğulları arasına nifak sokarak Aydınoğlu Beyliğini topraklarına katıyor.

Osmanlı egemenliği süresince köy zeybek yatağı görünümünde. Zeybeklerin konuşlandığı, savunma ve geri çekilme için kullandıkları bir üs niteliğinde olması nedeniyle Osmanlı bu bölgeye pek giremiyor.

Köydeki kare plandaki caminin minaresiz olmasına ve cami duvarlarındaki motif ve resimlerden anlaşıldığı kadarıyla Osmanlının işgalinden önce Alevilik ve Bektaşiliğin egemen olduğu Anadolu Müslümanlığı izleri görülüyor. Hilafetin Yavuz Sultan Selimle birlikte Osmanlıya geçmesinden sonra Sünni Müslümanlık zaman içinde Anadolu Müslümanlığını asimile ediyor. Osmanlı için önemli merkezlerden olan ve Fatihin hocalarından İmam BİRGİVİ'nin Aydınoğulları Beyliğinin başkenti BİRGİ'ye yerleşmesi ile Anadolu Müslümanlığı tarihe karışıyor. Ama günümüzde bile Anadolu Müslümanlığının izlerini köy camisinde görmek mümkün.

1980'lerden sonra köyden hızlı bir göç başlıyor. Kimi daha önce yayla olarak kullandıkları Çamyayla'ya göçerken bir kısmı diğer şehirlere göç ediyor. Köyde halen 10 - 15 kişilik bir yaşlı gurubu yaşıyor. Ödemişli dostlarımız bizim için köy kahvesini açtırmışlar, haftada bir gün Cuma namazı için açılan camii de bizim ziyaretimiz için açılıyor.

Sıcakkanlı köy insanlarıyla sohbet edip çaylarını içiyoruz. Bol bol fotoğraf çekip vedalaşarak Birgi'ye doğru yola çıkıyoruz.

Yazı ve Fotoğraflar:

Mehmet Cengiz TÜMER

 

3277
Yorum yap
MEHMET CENGİZ TÜMER
Diğer yazıları
HÜZÜNLÜ VE YALNIZ BİR KRALIN İZİNDE 26.10.2018 tarihinde yayınlandı ve 5430 kez okundu.
POMPEİ: ŞEHVETİN ATEŞİYLE KÜLLERE GÖMÜLEN KENT 15.11.2018 tarihinde yayınlandı ve 10800 kez okundu.
BİR GECE BEKÇİSİNİN PEŞİNDE MASAL KASABA; ROTHENBURG O.D T 28.11.2018 tarihinde yayınlandı ve 3971 kez okundu.
ROMANTİK YOL ROTASINDA BİR KÜÇÜK PRAG; WURZBURG 16.12.2018 tarihinde yayınlandı ve 4176 kez okundu.
BU DA CABASI; HEİDELBERG 01.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 6892 kez okundu.
YENİCE ORMANLARI: YEŞİL SIĞINAK 15.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 8671 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI: BÖLÜM 1 12.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 5308 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI; BÖLÜM 2 23.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 3963 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI, BÖLÜM 3: BİR AYI PENÇESİNİN İZİNDE SELESTAT 13.03.2019 tarihinde yayınlandı ve 4162 kez okundu.
GELİNCİĞİN HÜZNÜ 12.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 4208 kez okundu.
ERNEST HEMINGWAY’İN İZİNDE KÜBA 06.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 5415 kez okundu.
DEVRİMİN 60. YILINDA KÜBA 13.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 4303 kez okundu.
KÜBA'DAN PORTRELER 13.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 3462 kez okundu.
BİR GAUDİ KLASİĞİ: CASA MİLA YA DA LA PEDRERA 13.11.2019 tarihinde yayınlandı ve 4296 kez okundu.
EAST SIDE GALLERY, BERLİN DUVARI 29.01.2020 tarihinde yayınlandı ve 5348 kez okundu.
GİZEMLİ BİR ANTİK YERLEŞİM: GERGA 01.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 4538 kez okundu.
BİR DARK TURİZM ÖRNEĞİ: SACHSENHAUSEN MEMORIAL AND MUSEUM 01.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 4506 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ ; GİRİŞ 24.03.2020 tarihinde yayınlandı ve 4689 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.1; PHOKAİA / FOÇA 03.06.2020 tarihinde yayınlandı ve 3585 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.3; KLAZOMENAİ İLK ZEYTİNYAĞI İŞLİĞİ 01.07.2020 tarihinde yayınlandı ve 6626 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.4 KOLOPHON; KOLOPHON'UN ATLARI VE KÖPEKLERI 19.08.2020 tarihinde yayınlandı ve 4980 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.5; PRİENE; ANTIK ÇAĞIN YEDİ BİLGESİNDEN BİRİ: PRİENE’Lİ ADALET BİLGESİ BİAS 02.09.2020 tarihinde yayınlandı ve 3281 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.6 ; MİLETOS / MİLET FİLOZOFLARIN ŞEHRİ 09.10.2020 tarihinde yayınlandı ve 4732 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ 7; ERIYTRAI... KADIN KÂHİNLERİN KENTİ 11.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 6514 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI: BÖLÜM.1 ÇEŞM-İ CİHAN AMASRA. 18.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 2940 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.2 BARTIN’DAN CİDE’YE… 27.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 4146 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.3 CİDE; KANYONLAR, MAĞARALAR, SAHİLLER… 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 3114 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.4 ŞENPAZAR, AZDAVAY PINARBAŞI; KANYONLAR, ŞELALELER, SONBAHAR… 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 3851 kez okundu.
YERALTINDAKİ PAMUKKALE: KAKLIK MAĞARASI 02.02.2021 tarihinde yayınlandı ve 4079 kez okundu.
MOSTRA'LIK BİR KARNAVAL 11.04.2021 tarihinde yayınlandı ve 2885 kez okundu.
FUTBOLUN MABEDİ NOU CAMP BARCELONA 04.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 2645 kez okundu.
12 SAATTE DOĞU KARADENİZİN SAKLI MÜCEVHERLERİ... 22.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 2196 kez okundu.
PİSAGOR'UN VATANI SAMOS ADASI 25.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 8312 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 1 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 4078 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 2 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 3814 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 3 SİNTRA, CABO DA ROCA, CASCAİS 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 3377 kez okundu.
SAPPHO'NUN ADASI: LESVOS / MİDİLLİ 08.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 5854 kez okundu.
5 GÜNDE KUZEY İTALYA BÖLÜM 1: BOLZANO & SOPRABOLZANO 28.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 3475 kez okundu.
5 GÜNDE KUZEY İTALYA BÖLÜM 2: AŞKIN KENTİ VERONA 29.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 2733 kez okundu.
ŞAVŞAT’IN SAKLI GÜZELLİKLERİ: PERİ BACALARI 12.09.2021 tarihinde yayınlandı ve 2553 kez okundu.
AHLAT SELÇUKLU MEYDAN MEZARLIĞI: ANADOLU’NUN TAPUSU 24.10.2021 tarihinde yayınlandı ve 2348 kez okundu.
ADANA’YA GİDEK Mİ? BİR İZMİRLİNİN GÖZÜNDEN ADANA. 24.10.2021 tarihinde yayınlandı ve 2703 kez okundu.
NEMRUT KALDERASI KRATER GÖLLERİ 14.12.2021 tarihinde yayınlandı ve 2121 kez okundu.
HAKKARİ STELLERİ: DOĞU ANADOLU'DA SAVAŞÇI ÇOBANLAR 06.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 3448 kez okundu.
ÇEKYA’DA MASAL KASABA; CESKY KRUMLOV 23.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 2407 kez okundu.
SEDLEC’İN KEMİK KİLİSESİ, KUTNA HORA. 23.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 3204 kez okundu.
KENTLER VE İZLENİMLER: HALLSTATT...ITALO CALVINO'DAN ESİNLENEREK... 10.03.2022 tarihinde yayınlandı ve 1851 kez okundu.


MEHMET CENGİZ TÜMER
Diğer yazıları
HÜZÜNLÜ VE YALNIZ BİR KRALIN İZİNDE 26.10.2018 tarihinde yayınlandı ve 5430 kez okundu.
POMPEİ: ŞEHVETİN ATEŞİYLE KÜLLERE GÖMÜLEN KENT 15.11.2018 tarihinde yayınlandı ve 10800 kez okundu.
BİR GECE BEKÇİSİNİN PEŞİNDE MASAL KASABA; ROTHENBURG O.D T 28.11.2018 tarihinde yayınlandı ve 3971 kez okundu.
ROMANTİK YOL ROTASINDA BİR KÜÇÜK PRAG; WURZBURG 16.12.2018 tarihinde yayınlandı ve 4176 kez okundu.
BU DA CABASI; HEİDELBERG 01.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 6892 kez okundu.
YENİCE ORMANLARI: YEŞİL SIĞINAK 15.01.2019 tarihinde yayınlandı ve 8671 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI: BÖLÜM 1 12.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 5308 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI; BÖLÜM 2 23.02.2019 tarihinde yayınlandı ve 3963 kez okundu.
ALSACE ŞARAP ROTASI, BÖLÜM 3: BİR AYI PENÇESİNİN İZİNDE SELESTAT 13.03.2019 tarihinde yayınlandı ve 4162 kez okundu.
GELİNCİĞİN HÜZNÜ 12.04.2019 tarihinde yayınlandı ve 4208 kez okundu.
ERNEST HEMINGWAY’İN İZİNDE KÜBA 06.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 5415 kez okundu.
DEVRİMİN 60. YILINDA KÜBA 13.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 4303 kez okundu.
KÜBA'DAN PORTRELER 13.06.2019 tarihinde yayınlandı ve 3462 kez okundu.
BİR GAUDİ KLASİĞİ: CASA MİLA YA DA LA PEDRERA 13.11.2019 tarihinde yayınlandı ve 4296 kez okundu.
EAST SIDE GALLERY, BERLİN DUVARI 29.01.2020 tarihinde yayınlandı ve 5348 kez okundu.
GİZEMLİ BİR ANTİK YERLEŞİM: GERGA 01.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 4538 kez okundu.
BİR DARK TURİZM ÖRNEĞİ: SACHSENHAUSEN MEMORIAL AND MUSEUM 01.02.2020 tarihinde yayınlandı ve 4506 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ ; GİRİŞ 24.03.2020 tarihinde yayınlandı ve 4689 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.1; PHOKAİA / FOÇA 03.06.2020 tarihinde yayınlandı ve 3585 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.3; KLAZOMENAİ İLK ZEYTİNYAĞI İŞLİĞİ 01.07.2020 tarihinde yayınlandı ve 6626 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.4 KOLOPHON; KOLOPHON'UN ATLARI VE KÖPEKLERI 19.08.2020 tarihinde yayınlandı ve 4980 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.5; PRİENE; ANTIK ÇAĞIN YEDİ BİLGESİNDEN BİRİ: PRİENE’Lİ ADALET BİLGESİ BİAS 02.09.2020 tarihinde yayınlandı ve 3281 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ.6 ; MİLETOS / MİLET FİLOZOFLARIN ŞEHRİ 09.10.2020 tarihinde yayınlandı ve 4732 kez okundu.
İYON GEZGİNLERİ 7; ERIYTRAI... KADIN KÂHİNLERİN KENTİ 11.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 6514 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI: BÖLÜM.1 ÇEŞM-İ CİHAN AMASRA. 18.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 2940 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.2 BARTIN’DAN CİDE’YE… 27.11.2020 tarihinde yayınlandı ve 4146 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.3 CİDE; KANYONLAR, MAĞARALAR, SAHİLLER… 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 3114 kez okundu.
BATI KARADENİZ KIYISI VE KÜRE DAĞLARI MİLLİ PARKI BÖLÜM.4 ŞENPAZAR, AZDAVAY PINARBAŞI; KANYONLAR, ŞELALELER, SONBAHAR… 05.12.2020 tarihinde yayınlandı ve 3851 kez okundu.
YERALTINDAKİ PAMUKKALE: KAKLIK MAĞARASI 02.02.2021 tarihinde yayınlandı ve 4079 kez okundu.
MOSTRA'LIK BİR KARNAVAL 11.04.2021 tarihinde yayınlandı ve 2885 kez okundu.
FUTBOLUN MABEDİ NOU CAMP BARCELONA 04.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 2645 kez okundu.
12 SAATTE DOĞU KARADENİZİN SAKLI MÜCEVHERLERİ... 22.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 2196 kez okundu.
PİSAGOR'UN VATANI SAMOS ADASI 25.06.2021 tarihinde yayınlandı ve 8312 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 1 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 4078 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 2 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 3814 kez okundu.
FADO'NUN BAŞKENTİ: LİZBON BÖLÜM 3 SİNTRA, CABO DA ROCA, CASCAİS 24.07.2021 tarihinde yayınlandı ve 3377 kez okundu.
SAPPHO'NUN ADASI: LESVOS / MİDİLLİ 08.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 5854 kez okundu.
5 GÜNDE KUZEY İTALYA BÖLÜM 1: BOLZANO & SOPRABOLZANO 28.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 3475 kez okundu.
5 GÜNDE KUZEY İTALYA BÖLÜM 2: AŞKIN KENTİ VERONA 29.08.2021 tarihinde yayınlandı ve 2733 kez okundu.
ŞAVŞAT’IN SAKLI GÜZELLİKLERİ: PERİ BACALARI 12.09.2021 tarihinde yayınlandı ve 2553 kez okundu.
AHLAT SELÇUKLU MEYDAN MEZARLIĞI: ANADOLU’NUN TAPUSU 24.10.2021 tarihinde yayınlandı ve 2348 kez okundu.
ADANA’YA GİDEK Mİ? BİR İZMİRLİNİN GÖZÜNDEN ADANA. 24.10.2021 tarihinde yayınlandı ve 2703 kez okundu.
NEMRUT KALDERASI KRATER GÖLLERİ 14.12.2021 tarihinde yayınlandı ve 2121 kez okundu.
HAKKARİ STELLERİ: DOĞU ANADOLU'DA SAVAŞÇI ÇOBANLAR 06.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 3448 kez okundu.
ÇEKYA’DA MASAL KASABA; CESKY KRUMLOV 23.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 2407 kez okundu.
SEDLEC’İN KEMİK KİLİSESİ, KUTNA HORA. 23.02.2022 tarihinde yayınlandı ve 3204 kez okundu.
KENTLER VE İZLENİMLER: HALLSTATT...ITALO CALVINO'DAN ESİNLENEREK... 10.03.2022 tarihinde yayınlandı ve 1851 kez okundu.